دو تمثیل زیبا( حتما" بخوانید! )

کسانی که اهل فن خطابه اند ، از به کار بردن تمثیلات و تشبیهات در گفتار خود ابایی ندارند .

آنها به خوبی دریافته اند که استفاده از تشبیه و تمثیل در بیان ، گذشته از این که به زیبایی

کلام می افزاید ؛ در تفهیمم و تفهّم مطلب به مخاطب کمک شایانی می کند .

از میان سخنوران و خطابه پردازان معاصر ، « حضرت آیة الله محی الدین حائری شیرازی » اقبالی ویژه در به کار بردن زیور های سخن در کلام و گفتار ،  از جمله تشبیه و تمثیل دارد .

ایشان کتابی تحت عنوان « تمثیلات » در دو جلد تدوین و منتشر نموده اند ؛ که حاوی تمثیل های زیبا و خواندنی در حوزه ی اخلاقی ، عرفانی ، اجتماعی و ... است .  مطالعه ی  این کتاب به  ادب دوستان و قلمزنان و کسانی که دستی در سخنرانی دارند پیشنهاد می گردد .

در زیر دو تمثیل منتخب ، از کتاب مزبورآمده است . امیدوارم که مفید فایده باشد .

      اندازه ی شوخی

نمک و غذا

مزاحی که ائمه ی ما ( علیهم السلام ) داشتند اندک بود؛ مثل نمک ، مزاح هایی که ما می کنیم ، نه مثل یک ذره نمک ، بلکه مثل یک قاشق نمک است ، آن هم نمک هایی درشت و نسابیده که دهان طرف را می گیریم و نمک توی دهانش می کنیم . بعد هم می گوییم دهنش را ببندد و این را قورت دهد . نمک وقتی زیاد شد می کُشد ، وقتی کم باشد غذا را خوشمزه می کند . خوش برخوردی و خوش اخلاقی تا حدی که زندگی را خوش طعم کند خوب است . اگر خواست بیشتر بشود دیگر ضایع می شود .

فرض کنید بچه ای غذایی را که کم نمک بوده اصلا" نتوانسته بخورد .مادرش آمده نمک را نشانش داده ، یک خرده نمک داخلش ریخته خوشمزه شده است . می گوید حالا که مادرم اینقدر نمک ریخت اینقدر خوشمزه شد ، دفعه ی دیگر برای این که غذا خوشمزه تر بشود یک قوطی نمک را در غذا می ریزد . وقتی می آورد ، می بیند دیگر اصلا" نمی شود خورد .مواظب باشید بعضی چیزها کمش خوب است ، زیادش خوب نیست .

 

  اهمیت نماز

چاه و طناب

  اگر کسی در ته چاهی که صد متر عمق دارد ، باشد یک طنابی به دستش دهند و او را تا پنجاه متری بالا بکشند ، یعنی پنجاه متر مانده تا برسد بالا، پنجاه متر هم زیر پای اوست .این طناب برای آن شخص چقدر اهمیت دارد ؟ اگر این طناب شل بشود ، از بالا پرت می شود پایین . این طناب ، بند جان او است .

نماز مثل همان طناب است ، برای آنها که می دانند کجای عالمند آن کسی که یک متر با آن طناب آمد بالامی گوید اگر طناب پاره شد فقط یک متر سقوط می کنم .خیلی خطر ندارد ، ممکن است کمی پایم درد بگیرد . امّا حضرت امام علی علیه السلام که 99 متر آمده و آن بالا بالاست ، می گوید من اگر این طناب را رها کنم ، صد متر می اُفتم .این است که بیشتر می ترسد .آنها که بالا هستند به این طناب اهمیت بیشتری میدهند ، خیلی سفت تر آن را می گیرند . امّا آنها که پایین هستند ، برایشان اهمّیّتی ندارد که محکم بگیرند کسی که ته چاه خوابیده اگر طناب از دستش هم در رفت ، عیبی ندارد ، شاید متوجه هم نشود .هر چه از ته چاه فاصله بگیرد و بالاتر بیاید اهمیت این طناب بیشتر می شود و آن را محکمتر می گیرد .